Tags

, , , , , , , , , , , , ,

Met de komst van Corona, oftewel COVID-19, zijn er door onze overheid vele vrijheid beperkende maatregelen getroffen om het virus zoveel mogelijk in te dammen. Aangezien we bij aanvang van de crisis in februari 2020 niet wisten waar we mee te maken hadden, kunnen we nu met enige zekerheid stellen dat die maatregelen aan het begin van de crisis terecht waren.

Persoonlijke reden van onderzoek

Nu, een jaar later, hebben we nog steeds te maken met deze vrijheid beperkende maatregelen en weten we niet hoe lang dit nog gaat duren. Steeds meer mensen vragen zich af of de maatregelen allemaal nog wel in verhouding zijn met de doelstellingen: kost het niet te veel, zijn de beperkingen niet te belastend voor eenieder, etc.

Veel zaken zijn helaas niet goed te meten. Daarnaast beperken de meeste discussies rond de wel meetbare invloed zich tot de kosten. Hoewel ik er persoonlijk moeite mee heb, wordt er vaak aangegeven dat een gewonnen gezond levensjaar in Nederland ca. €80.000 mag kosten.

Naar aanleiding van berichten dat de kwaliteit van leven achteruit is gegaan voor de gemiddelde Nederlander, is de volgende vraag bij mij opgekomen:

Hoeveel gezonde levensjaren winnen we op dit moment als samenleving door de maatregelen om het aantal Coronadoden te beperken?

Om hierop een antwoord te vinden ben ik op zoek gegaan naar de bijbehorende gegevens, waarbij ik zo veel mogelijk data van de overheid en het RIVM wilde gebruiken, omdat hier ook de besluiten op  worden gebaseerd. Het Corona dashboard van de Rijksoverheid [1] is dan ook mijn voornaamste bron (direct en indirect [2]). Verder heb ik via nieuwsberichten ook wat informatie verzameld, dit om een schatting te maken van het aantal geredde levens door de Corona maatregelen.

Bij de analyse probeer ik zo weinig mogelijk interpretatie toe te passen en zoveel mogelijk de gegeven getallen te volgen en waar dit niet mogelijk is een gemiddelde waarde of de uiterste waarde.

Analyse

Gegevens:

Op 7 maart heb ik de volgende gegevens gevonden en gebruikt:

Verdeling aantal Corona doden per leeftijdscategorie [3] (t/m 27 februari 2021):

Berekeningen

Nature heeft vorig jaar voor 11 landen in Europa een berekening gedaan hoeveel mensenlevens zijn gered door Corona maatregelen. Aangezien deze studie Nederland niet bevat en het onderzoek van Juli vorig jaar is, hanteer ik een andere benadering. Ik ga voor de berekening ervan uit dat iedereen in Nederland met Corona besmet was geweest als we niets hadden gedaan. Dit is misschien een overschatting, maar corrigeren is een interpretatie die ik niet gelijk wil doen. Verder hebben we voor de berekening de sterfgevallen nodig en het aantal geïnfecteerde mensen in Nederland.

Het geschatte aantal sterfgevallen vanaf het begin van de crisis tot heden is te vinden via het Corona dashboard.

Het aantal geïnfecteerde mensen is wat lastiger. In een artikel van RTL nieuws [4] is een aantal benaderingen gepresenteerd die gebruikt kunnen worden om het aantal geïnfecteerde mensen in te schatten en zo het percentage sterfgevallen te kunnen afleiden. Ik heb ze hieronder in een tabel gezet met onderaan de tabel de gemiddelde waarde over de verschillende methodes. Het artikel is van 6 februari 2021, dus ik heb de sterfgevallen tot die datum meegenomen. Een uitzondering hierin zijn de waarden van het RIVM onderzoek. Deze vond plaats in het najaar van 2020 en daarom staat hier het sterftecijfer t/m eind november.

Er wordt over het algemeen verondersteld dat er begin Februari al meer dan 2 miljoen mensen waren geïnfecteerd met Corona, maar voor de duidelijkheid en transparantie reken ik verder met het gemiddelde. Voor de volledigheid laat ik ook de implicaties van de andere schattingen zien.

Nu moeten we een schatting maken van het aantal Corona sterfgevallen die zijn voorkomen door de maatregelen. Zoals aangegeven ga ik er in de berekening vanuit dat iedereen geïnfecteerd zou zijn met Corona.

Nederland heeft ongeveer 17,3 miljoen inwoners, met een mortaliteit van 0,93% zou dit 160.400 sterfgevallen betekenen. Als ik dit aantal neem en hier de reeds overleden mensen vanaf trek, dan kom ik op het aantal voorkomen sterfgevallen. Dit heb ik ook voor de verschillende schattingen opgenomen.

Voor de overzichtelijkheid gaan we nu verder met het gemiddeld geredde aantal mensenlevens. Als we veronderstellen dat deze gestorven mensen hetzelfde zijn verdeeld over de leeftijdscategorieën als tot op heden  overleden mensen komen we tot een verdeling zoals in Tabel 5:

Zoals eerder vermeld is de gemiddelde levensverwachting van de Nederlander 81,81. Hierdoor kunnen we het aantal gewonnen levensjaren berekenen, waarbij we ervan uit gaan dat de verdeling uit Tabel 6 ook voor deze populatie zou gelden. Hierbij gaan we er even vanuit dat iedereen in een leeftijdscategorie de aangegeven gemiddelde leeftijd heeft.

Dit geeft het volgende resultaat [5]:

De gewonnen levensjaren komen dus uit op ruim 730 duizend op basis van de gemiddelde leeftijd.

We winnen niet alleen levensjaren door de Corona maatregelen, we verliezen ook (volwaardige) gezonde levensjaren. Om zoiets uit te drukken wordt er vaak gebruik gemaakt van de quality-adjusted life years oftewel qaly’s (1 qaly staat gelijk aan 1 gezond levensjaar). 

Het is lastig om te schatten hoeveel qaly’s we hebben verloren door de maatregelen. De waarde hiervan is niet meer dan mijn eigen schatting. In mijn berekening ga ik ervan uit dat, in totaal, dus nu en voor de toekomst, het verloren aantal qaly’s per persoon 1/10de (10%) levensjaar is in Nederland. Dit is op basis van de volgende zaken die veroorzaakt worden door de Corona maatregelen:

  • minder vrijheid
  • depressiviteit
  • fysieke gezondheidsklachten
  • stress
  • slechter onderwijs
  • slechtere conditie door minder sporten
  • etc.

Dit resulteert in de volgende berekening van gewonnen of verloren levensjaren ten gevolge van de Corona maatregelen, op basis van de getallen in Tabel 5:

We verliezen dus levensjaren op basis van de gekozen 10%. Om dit in een iets tastbaardere getal te vatten, kunnen we stellen dat dit  gelijk is aan 12.452 volledige mensenlevens.

Het verlies van 10% van een qaly is een schatting en de onderbouwing is beperkt. Daarom heb ik ook bepaald om op netto geen gewonnen of verloren levensjaren te komen. Dit is  het geval   indien het verlies zich beperkt tot ongeveer 4.3%.

Conclusie

Uit de analyse blijkt dat de Corona maatregelen waarschijnlijk netto levens kosten. Bovendien hangt er ook nog eens een prijskaartje aan, alleen al €66 miljard aan overheidsuitgaven.

Vanzelfsprekend werken veel zaken in elkaar door. Levensvreugde en gezondheid stijgen immers ook niet wanneer een familielid of geliefde overlijdt aan een Corona-infectie, net zoals een overlijden aan een andere oorzaak zorgt voor een verminderde levensvreugde.

Persoonlijke conclusie

Hoewel ik iedereen vrij laat om tot een eigen conclusie te komen, heb ik na het maken van bovenstaande berekeningen zelf ook een mening gevormd.

Op basis van de door mij gevonden cijfers en berekeningen concludeer ik persoonlijk dat het verstandig zou zijn de maatregelen flink te versoepelen en de meeste een vrijwillige basis te geven waarbij we elkaar respecteren. Zo geven we iedereen de mogelijkheid om te doen waar hij of zij zich het beste bij voelt, verbeteren we  de gezondheid van de bevolking als geheel en minimaliseer je het verlies van gezonde levensjaren van de totale bevolking. Jongeren kunnen meer ondernemen, ondernemers kunnen ervoor kiezen weer open te gaan of gesloten te blijven met de huidige vergoedingen en oudere mensen kunnen ervoor kiezen om weer (meer) bezoek te ontvangen als ze dat willen.

In Nederland hechten we veel waarde aan onze vrijheid. De maatregelen zoals ze de afgelopen maanden zijn ingesteld doen onze open samenleving geen deugd/geen recht.

Iedereen moet hier zijn eigen conclusies maar uit trekken…

Siepol

Mocht iemand een fout zien in mijn benadering of mogelijkheden om verbeteringen door te voeren dan hoor ik dit zeer graag en zou ik waarderen om mij hierover te informeren.

Referenties:

[1] Coronadashboard | COVID-19 | Rijksoverheid.nl

[2] Statistieken over het Coronavirus en COVID-19 (dagelijks bijgewerkt!) | AlleCijfers.nl

[3] Statistieken over het Coronavirus en COVID-19 (dagelijks bijgewerkt!) | AlleCijfers.nl

[4] Miljoen positieve tests – maar hoeveel mensen hebben het virus echt gehad? | RTL Nieuws

[5] Als de referentie leeftijd onder de grens van de gemiddelde leeftijd valt, ga ik ervan uit dat de groep gemiddeld nog 1,81 levensjaren te gaan heeft